PHONG TRÀO XÔ VIẾT NGHỆ TĨNH 1930-1931 VÀ BÀI HỌC LỚN HIỆN NAY
Ngày 3/2/1930, Đảng Cộng sản Việt
Nam ra đời đã kịp thời lãnh đạo nhân dân ta vùng lên đấu tranh chống thực dân
xâm lược và phong kiến tay sai. Cao trào cách mạng đã diễn ra trên 25 tỉnh,
thành trong cả nước, đặc biệt mạnh mẽ từ ngày Quốc tế lao động 1/5/1930, trong
đó, Nghệ - Tĩnh là nơi phát triển mạnh mẽ nhất.
Ngày 9/12/1961, về thăm quê nhà lần
thứ hai, Bác Hồ chụp ảnh với chiến sĩ phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh 1930 -
1931 (ảnh tư liệu)
Ngày 1/8/1930, cuộc tổng bãi công
của công nhân Vinh - Bến Thủy đã nổ ra nhân ngày Quốc tế chống chiến tranh. Từ
Nam Đàn, Thanh Chương, Can Lộc, phong trào đấu tranh cách mạng của quần chúng
đã lan rộng ra hầu khắp các huyện trong hai tỉnh.
Tháng 9/1930, phong trào công - nông
phát triển tới đỉnh cao; quần chúng đã vũ trang tự vệ, biểu tình thị uy có vũ
trang, tiến công vào cơ quan chính quyền của địch ở địa phương. Đặc biệt, cuộc
đấu tranh của hơn 8.000 nông dân Hưng Nguyên nổ ra ngày 12/9/1930 để hưởng ứng
cuộc đấu tranh của nông dân các huyện và cuộc bãi công của công nhân Vinh - Bến
Thủy, phản đối chính sách khủng bố của bọn thực dân và phong kiến tay sai. Thực
dân Pháp cho máy bay tới ném bom, làm 217 người chết, 125 người bị thương, càng
làm cho phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân vùng lên như bão táp, bộ
máy chính quyền của thực dân và phong kiến tay sai ở nhiều huyện bị tê liệt, ở
nhiều xã bị tan rã. Các tổ chức cơ sở đảng ở địa phương đã kịp thời lãnh đạo
quần chúng thực hiện quyền làm chủ, tự đứng ra quản lý đời sống của mình, thực
hiện nhiệm vụ của chính quyền nhân dân theo hình thức Xô viết.
Chính quyền Xô viết đã ban hành và
thực thi nhiều chủ trương, chính sách đem lại lợi ích chính đáng cho nhân dân
như: Ban bố quyền tự do dân chủ, tổ chức cho quần chúng tham gia các đoàn thể
cách mạng, trừng trị bọn phản cách mạng, giữ gìn trật tự an ninh; chia lại công
điền, công thổ cho nông dân, thực hiện giảm tô, xóa nợ, thủ tiêu các thứ thuế
vô lý… Chính quyền Xô viết cũng tỏ rõ bản chất cách mạng và tính ưu việt của
mình - thực sự là một chính quyền của dân, do dân và vì dân. Xô viết Nghệ -
Tĩnh đã trở thành ngọn cờ quy tụ và là nguồn cổ vũ mạnh mẽ quần chúng lao động
trong cả nước.
Phong trào Xô viết Nghệ -Tĩnh là một
sự kiện lịch sử trọng đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của
Đảng. Tuy chỉ tồn tại trong vòng bảy tháng và còn sơ khai nhưng đã để lại những
dấu ấn tốt đẹp về một Nhà nước công - nông đầu tiên, chưa có trong tiền lệ lịch
sử, đáp ứng khát vọng độc lập, tự do cháy bỏng của người dân mất nước, nô lệ.
Quốc tế Cộng sản đã nhiệt liệt biểu dương và đánh giá cao phong trào. Báo Vô
sản Pháp số ra tháng 10/1931 đã đánh giá: “Cuộc vận động này là một bước lớn
trong cuộc phản đế và điền thổ, có ảnh hưởng to lớn trong lịch sử giải phóng
Đông Dương”.
Thành quả lớn nhất của Cao trào cách
mạng 1930 - 1931 và Xô viết Nghệ -Tĩnh là đã khẳng định trong thực tế quyền
lãnh đạo và năng lực lãnh đạo cách mạng của giai cấp công nhân thông qua chính
đảng tiên phong của mình, đoàn kết với các tầng lớp nhân dân yêu nước có đủ khả
năng đánh đổ nền thống trị của đế quốc, phong kiến tay sai, giải phóng dân tộc,
đem lại tự do hạnh phúc cho nhân dân. Đây chính là cuộc tổng diễn tập đầu tiên
của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, không chỉ
đặt ra vấn đề liên minh công nông, vấn đề ruộng đất và dân cày, mà còn khẳng
định vai trò lãnh đạo của Đảng, vấn đề đấu tranh chính trị kết hợp với đấu
tranh vũ trang, từng bước tạo thế và lực để dân tộc ta đi tới thắng lợi của
Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Phong trào cách mạng 1930 - 1931 mà
đỉnh cao Xô viết Nghệ - Tĩnh có ý nghĩa lịch sử quan trọng trong cuộc đấu tranh
giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp ở nước ta. Từ phong trào này, lần đầu
tiên công nhân và nông dân liên minh với nhau trong cuộc đấu tranh dưới sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản; chính quyền cách mạng ở một số vùng nông thôn đã ra đời.
Đánh giá về ý nghĩa lịch sử to lớn của cao trào cách mạng 1930 - 1931, Hồ Chí
Minh đã viết: “Tuy đế quốc Pháp đã dập tắt phong trào đó trong một biển máu nhưng
Xô viết Nghệ Tĩnh đã chứng tỏ tinh thần oanh liệt và năng lực cách mạng của
nhân dân lao động Việt Nam. Phong trào tuy thất bại, nhưng nó rèn lực lượng cho
cuộc Cách mạng Tháng Tám thắng lợi sau này”. Từ Xô viết Nghệ - Tĩnh dưới sự
lãnh đạo của Đảng, dân tộc ta đã từng bước thực hiện thắng lợi những mục tiêu
của con đường đã lựa chọn.
Cao trào 1930 - 1931 mà đỉnh cao là
Xô viết Nghệ - Tĩnh đã để lại bài học lớn về sức lôi cuốn, tập hợp được đông
đảo các tầng lớp nhân dân của Đảng ta thông qua đường lối, chủ trương, khẩu
hiệu đấu tranh đúng đắn, đáp ứng được khát vọng cháy bỏng của nhân dân. Từ đó,
rút ra kinh nghiệm lịch sử quý báu là bao giờ nhân dân lao động cảm nhận được
những lợi ích của mình trong các chủ trương, chính sách, việc làm cụ thể của giai
cấp lãnh đạo, thì họ sẽ tích cực, tự giác tham gia hưởng ứng. Và chính Đảng ta
ngay từ đầu đã giúp nhân dân cảm nhận được những lợi ích cơ bản và cấp bách của
mình thông qua các chủ trương, khẩu hiệu đúng đắn là giành độc lập thoát khỏi
ách nô lệ, giành ruộng đất, nhà máy về tay công - nông, thực hiện những quyền
dân sinh, dân chủ cơ bản đầu tiên...; từ đó khơi dậy và thúc đẩy động lực cách
mạng trong quần chúng.
Ngày nay, trong sự nghiệp đổi mới
toàn diện đất nước, thực hiện chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam
XHCN, việc hoàn thiện đường lối, chủ trương, chính sách, cơ chế phù hợp với xu
thế phát triển thời đại và nguyện vọng, lợi ích thiết thực, chính đáng của nhân
dân để hình thành động lực, sức mạnh tổng hợp cho sự nghiệp đổi mới đang là
nhiệm vụ cấp bách, to lớn của Đảng và Nhà nước ta. Vấn đề đặt ra là hình thành
và hoàn thiện đường lối, chủ trương, chính sách, cơ chế như thế nào để sự phát
triển của đất nước phải thực sự gắn liền với lợi ích vật chất - tinh thần của
mọi tầng lớp, mọi con người Việt Nam thì mới tạo được động lực thúc đẩy và phát
huy cao độ sức mạnh của nhân dân, của các tổ chức trong xã hội. Việc tiếp tục
đẩy mạnh CNH, HĐH, sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng
hiện đại; thực hiện thành công mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh; thực hiện được tư tưởng vĩ đại của Bác Hồ và khát vọng cháy
bỏng của các chiến sĩ Xô viết Nghệ - Tĩnh là giữ vững nền độc lập, chủ quyền
quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ, đưa nước ta sánh vai với các cường quốc năm châu;
ai cũng có cơm ăn, áo mặc, có nhà để ở và tiến tới được ăn ngon, mặc ấm, mặc
đẹp, có nhà ở khang trang; ai cũng được học, học có chất lượng; người có bệnh
được chữa bệnh chu đáo; mọi người sống với nhau có nghĩa có tình, đầm ấm, hạnh
phúc... Đó chính là động lực cách mạng to lớn trong thời kỳ mới.
85 năm đã trôi qua nhưng khí thế
ngất trời của Xô viết Nghệ - Tĩnh những năm 30 thế kỷ XX vẫn luôn bừng cháy
trong mỗi người dân yêu nước Việt Nam, nhất là vào những thời điểm có tính bước
ngoặt của dân tộc. Tinh thần Xô viết Nghệ - Tĩnh không chỉ đồng hành cùng nhân
dân ta vượt qua muôn vàn khó khăn, thách thức để giành thắng lợi vẻ vang trong
sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc mà còn tiếp tục giành thắng lợi trong
công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước hiện nay.
BK
