BẤT CẬP GIỮA GIÀ HÓA DÂN SỐ NHƯNG VẪN TĂNG MỨC SINH
Tìm hiểu qua các thông tin cho thấy tại hội thảo quốc tế
thích ứng với già hóa dân số diễn ra tại Hà Nội, Thứ trưởng Y tế Phạm Lê Tuấn
cho biết, già hóa dân số hiện là một trong những biến đổi nhân khẩu lớn nhất
trên thế giới hiện nay.
Trung bình cứ 1 giây có 2 người bước vào tuổi 60 và cứ 9
người sẽ có 1 người trên 60 tuổi. Dự báo tỉ số này sẽ giảm xuống còn 5:1 vào
năm 2050.
Hiện thế giới có khoảng 901 triệu người cao tuổi (năm 2015),
chiếm 12,5% dân số, con số này sẽ tăng hơn 2 tỷ người vào năm 2050 (chiếm 22%),
gây tác động rất lớn đến mọi hoạt động kinh tế và đời sống của các quốc gia.
Tốc độ già hoá dân số của Việt Nam nhanh gấp 3-5 lần so với
các nước phát triển
Tại Việt Nam, ông Nguyễn Văn Tân, Phó tổng cục trưởng phụ
trách Tổng cục Dân số-KHHGĐ, Bộ Y tế cho biết, nước ta chính thức bước vào giai
đoạn già hóa dân số từ năm 2011 với trên 10 triệu người cao tuổi, chiếm 11% dân
số. Dự báo đến năm 2030, tỉ trọng người cao tuổi nước ta sẽ chiếm 17% và 20 năm
sau sẽ là 25%.
 |
| Giao lưu truyền thông dân số |
Đáng lưu ý, tốc độ già hoá dân số của Việt Nam diễn ra quá
nhanh. Trong khi các nước có nền kinh tế phát triển mất nhiều thập kỷ, chậm chí
hàng thế kỷ để chuyển sang giai đoạn dân số già (nhóm dân số từ 60 tuổi trở lên
chiếm 20%) thì Việt Nam chỉ mất 20-22 năm.
“Già hóa dân số là đặc trưng của những nước
thu nhập cao, không phải các nước thu nhập thấp. Việt Nam là một nước có thu
nhập trung bình nhưng đã bước vào giai đoạn già hóa dân số với tốc độ rất
nhanh”, ông Tân nói.
Đại diện Ngân hàng thế giới chia sẻ, hầu hết các nước bước
vào già hoá dân số khi họ đã giàu trong khi thu nhập của Việt Nam vẫn đang ở
mức thấp hơn nhiều. Nguyên nhân do tuổi thọ bình quân ngày càng tăng trong khi
tỉ suất sinh và tỉ suất chết giảm.
Đây cũng là thách thức với hệ thống an sinh của Việt Nam,
khi thống kê chỉ có 30% người cao tuổi được hưởng lương hưu, 70% không có trợ
cấp gì, do vậy rất nhiều người già vẫn phải tự lao động kiếm sống.
Bên cạnh đó, người Việt sống thọ (73 tuổi) nhưng gánh nặng
bệnh tật lớn, trung bình mỗi người cao tuổi đang phải chịu 15,3 năm bệnh tật,
tạo ra gánh nặng bệnh tật kép khi mỗi người cao tuổi mắc 2,69 bệnh, chủ yếu các
bệnh không lây nhiễm như đái tháo đường, cao huyết áp, tim mạch...
Trong khi ngoài 49 khoa Lão khoa thuộc các bệnh viện tuyến
tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các Bệnh viện thuộc Bộ, ngành, nước ta
chưa có hệ thống cơ sở chăm sóc dài hạn tập trung cho người cao tuổi.
Tuy vậy, tỷ suất sinh và tỷ suất chết chỉ giảm ở một số vùng
miền và thành phố lớn. Điều đáng lo ngại nhất là mức sinh tăng trở lại, nhất là
sinh con thứ 3 trở lên; bởi các nguyên nhân thường xẩy ra như:
- Điều kiện kinh tế của một bộ phận hộ gia đình khá giả,
kinh tế phát triển nên có nhu cầu sinh thêm con;
- Những tác động của rủi ro trong đảm bảo an sinh xã hội
cũng làm cho nhiều gia đình sinh thêm con;
- Tác động của yếu tố phong tục, tập tục, quan niệm hủ tục,
tôn giáo dù bất kể điều kiện kinh tế gia đình khó khăn cũng sẵn sàng sinh nhiều
con. Nhất là theo bằng được để có con trai cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến
tăng mức sinh hiện nay
Do đó, thiết nghĩ
Việt Nam cần chuẩn bị tiềm lực kinh tế, phát triển an sinh xã hội, điều
chỉnh chính sách để giảm nhẹ các tác động do già hoá dân số.
KimBang - TTDSHN
