10 sự kiện tiêu biểu của ngành Dân số năm 2013
1. Dân số Việt Nam đạt 90 triệu người
Ngày 1/11/2013, Việt Nam đón công dân thứ 90 triệu chào đời, đánh dấu mốc son trong lịch sử phát triển nhân khẩu học cũng như trong tiến trình phát triển của lịch sử dân tộc. Với quy mô dân số như hiện nay, Việt Nam hiện đứng thứ 3 khu vực Đông Nam Á và thứ 14 trên thế giới. Với hơn 62 triệu người (chiếm 69% dân số) đang ở độ tuổi lao động là một nguồn nhân lực khổng lồ cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước - một thị trường rộng lớn, tiềm năng và hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Điều đó sẽ mang đến những cơ hội vô cùng lớn cho Việt Nam trong thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao vị thế trên trường quốc tế.
2. Tổng kết 10 năm Pháp lệnh Dân số (2003-2013)
Pháp lệnh Dân số (2003) và Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 Pháp lệnh Dân số (2008) là văn bản pháp lý cao nhất trong lĩnh vực dân số, đã góp phần thể chế hóa quan điểm, đường lối, chính sách dân số phù hợp với xu thế cải cách hành chính, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Sau 10 năm thực hiện Pháp lệnh Dân số, công tác DS-KHHGĐ đã thu được những thành tựu quan trọng: Đạt và duy trì mức sinh thay thế, bước vào thời kỳ cơ cấu “dân số vàng” góp phần tích cực đối với sự phát triển bền vững của đất nước.
Ban soạn thảo dự án Luật Dân số đang gấp rút hoàn thiện dự thảo Luật Dân số trên cơ sở những đóng góp của các nhà lập pháp, nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia và nhân dân cả nước. Dự kiến, dự án Luật Dân số sẽ trình Quốc hội phê duyệt vào năm 2015.
3. Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 17/2013/QĐ-TTg quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục DS-KHHGĐ
Quyết định số 17/2013/QĐ-TTg ngày 12/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục DS-KHHGĐ thuộc Bộ Y tế được ban hành (thay thế Quyết định số 18/2008/QĐ-TTg) đã kiện toàn tổ chức bộ máy của Tổng cục DS-KHHGĐ với 11 vụ, đơn vị trực thuộc để phù hợp với những thay đổi của công tác DS-KHHGĐ trong tình hình mới.
4. Lần đầu tiên trong lịch sử ngành Dân số, Việt Nam chính thức đề cập đến vấn đề mức sinh thấp
Số liệu điều tra 1/4 hàng năm của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong những năm gần đây tại một số tỉnh, thành phố có mức sinh rất thấp (TFR=1,3 con, tương đương với các nước châu Âu). Năm 2013, Tổng cục DS- KHHGĐ đã tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về vấn đề mức sinh thấp với sự tham dự của các nhà hoạch định chính sách, các nhà nhân khẩu học và những người làm công tác dân số trong và ngoài nước. Hội thảo là dịp để Việt Nam chính thức xem xét vấn đề này và đưa ra những định hướng quan trọng trong thời gian tới về chính sách DS-KHHGĐ.
5. Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về già hóa dân số
Tổ chức thành công Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về già hóa dân số tại Thủ đô Hà Nội với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế, đại diện các nước trong khu vực và trên thế giới. Già hóa dân số là một xu hướng tất yếu và là sự biến đổi nhân khẩu học lớn nhất của thế kỷ XXI. Thế kỷ XXI là thế kỷ của già hóa dân số. Hội thảo là dịp để các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia, các nhà nhân khẩu học, những người làm công tác dân số và những ai quan tâm đến vấn đề này chia sẻ kinh nghiệm, cùng nhau bàn thảo để đưa ra các khuyến nghị chính sách quan trọng cho vấn đề già hóa dân số nhằm phát huy vai trò người cao tuổi, xây dựng một xã hội chủ động già hóa hay già hóa năng động.
6. Cuộc vận động sáng tác ca khúc “Kỷ nguyên vàng vì hạnh phúc cuộc sống” và Cuộc thi sáng tác kịch bản về những vấn đề mới trong công tác DS-KHHGĐ
Cuộc vận động sáng tác ca khúc “Kỷ nguyên vàng vì hạnh phúc cuộc sống” do Tổng cục DS-KHHGĐ phát động trong cả nước nhằm động viên toàn dân thực hiện chính sách dân số, truyền thông, vận động xã hội quan tâm đến vấn đề ổn định quy mô và nâng cao chất lượng dân số, phát huy hiệu quả của thời kỳ “cơ cấu dân số vàng”. Cuộc vận động đã nhận được hơn 300 ca khúc của hơn 200 nhạc sĩ gửi về hưởng ứng. Những tác phẩm âm nhạc sẽ tiếp tục lan tỏa, đi vào cuộc sống cùng sự nghiệp dân số và phát triển, vì một đất nước phồn vinh “đi lên cùng kỷ nguyên dân số vàng, cùng nguồn nhân lực vô tận” với trái tim khối óc của 90 triệu con Lạc cháu Hồng.
Tổng cục DS - KHHGĐ phối hợp với Ban chỉ đạo Dân số, AIDS và các vấn đề xã hội của Bộ VH,TT&DL tổ chức Cuộc thi sáng tác kịch bản về những vấn đề mới của công tác DS- KHHGĐ. Cuộc thi đã nhận được 182 tác phẩm của 176 tác giả từ mọi miền gửi về tham dự, góp phần tạo nguồn sản phẩm tuyên truyền về các vấn đề mới trong công tác DS-KHHGĐ (sàng lọc trước sinh và sơ sinh; tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân; không kết hôn sớm và không kết hôn cận huyết thống; hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh, không thực hiện các hành vi lựa chọn giới tính khi sinh)… Đây là nguồn tư liệu quý giá, đồng thời là nguồn động viên, cổ vũ tinh thần lớn lao đối với các cán bộ làm công tác dân số các cấp.
7. Thành lập Trung tâm Chẩn đoán và sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh tại TP Cần Thơ
Với định hướng quan trọng là tập trung nâng cao chất lượng dân số, Trung tâm Chẩn đoán và sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh đã ra đời tại Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân dân khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Cùng với 4 trung tâm chẩn đoán và sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh khác đặt tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Nhi Trung ương, Trường đại học Y - Dược Huế, Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ, Trung tâm Chẩn đoán và sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh tại TP Cần Thơ sẽ góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng dân số Việt Nam.
8. Kỷ niệm 20 năm tiếp thị xã hội các phương tiện tránh thai (1993-2013)
Thực hiện chủ trương xã hội hóa công tác DS-KHHGĐ, chương trình tiếp thị xã hội (TTXH) các phương tiện tránh thai (PTTT) tại Việt Nam được thực hiện từ năm 1993. Chương trình đang từng bước được đẩy mạnh, đưa dịch vụ chăm sóc SKSS tới người dân, nhiều người dân đã chuyển thói quen từ nhận miễn phí sang tự chi trả một phần chi phí vì quyền lợi của cá nhân, cộng đồng và toàn xã hội, góp phần nâng cao chất lượng sống và đạt chỉ tiêu gần 80% các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ lựa chọn cho mình một biện pháp tránh thai thích hợp.
9. Hoàn thiện hệ thống báo cáo thống kê chuyên ngành bằng báo cáo điện tử
Hệ thống báo cáo thống kê chuyên ngành DS-KHHGĐ chính thức được chuyển đổi sang báo cáo điện tử trong toàn ngành Dân số từ Trung ương đến địa phương (thay thế hoàn toàn hệ thống báo cáo thủ công trên giấy). Hệ thống này đã cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác thông tin, số liệu chuyên ngành DS-KHHGĐ phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành công tác DS-KHHGĐ của các cấp.
10. Khánh thành trụ sở mới của Tổng cục DS-KHHGĐ
Hoàn thành di chuyển cơ quan Tổng cục DS-KHHGĐ từ trụ sở số 12 Ngô Tất Tố, Đống Đa, Hà Nội sang trụ sở làm việc mới khang trang, hiện đại tại số 8, đường Tôn Thất Thuyết, Mỹ Đình, Cầu Giấy, Hà Nội. Tổng cục DS-KHHGĐ bắt đầu làm việc tại trụ sở mới từ ngày 15/12/2013.
GĐ&XH (Nguồn: http://giadinh.net.vn)
