Công tác DS-KHHGĐ 2014: Ưu tiên nâng cao chất lượng dân số

Năm 2014, công tác truyền thông, giáo dục về DS-KHHGĐ tiếp tục được đẩy mạnh, tập trung vào các vấn đề “nóng” như già hóa dân số, mất cân bằng giới tính khi sinh…

Đêm giao lưu nghệ thuật tổng kết cuộc vận động sáng tác ca khúc
về đề tài dân số do Báo GĐ&XH tổ chức. Ảnh: Chí Cường.

Bên cạnh đó, các vấn đề tuyên truyền về nắm bắt cơ hội “dân số vàng” và đặc biệt là hoạt động sàng lọc trước sinh và sơ sinh được coi là ưu tiên số một của công tác DS-KHHGĐ trong thời gian tới – tập trung nâng cao chất lượng dân số… Đó là những chia sẻ của TS Dương Quốc Trọng – Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ với các phóng viên của các cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương và Hà Nội tại buổi gặp mặt nhân dịp đón Xuân Giáp Ngọ 2014 vừa diễn ra ngày 17/1.

Thuận lợi và thách thức

Điểm lại 10 sự kiện nổi bật trong công tác dân số năm 2013, TS Dương Quốc Trọng đã chỉ rõ những thuận lợi và các khó khăn, thách thức của ngành Dân số trong thời gian tới.

Sự kiện nổi bật và đáng chú ý nhất trong năm 2013 là sự kiện dân số Việt Nam tròn 90 triệu người vào ngày 1/11. Sự kiện này đã được các cơ quan thông tin đại chúng trong nước và quốc tế đăng tải - minh chứng cho sự thành công của công tác DS-KHHGĐ trong thời gian qua.

 

Trong hơn 20 năm qua, nhờ làm tốt công tác DS-KHHGĐ, Việt Nam đã tránh sinh được 20,8 triệu trường hợp; đóng góp một phần lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước: Tăng thu nhập bình quân đầu người; góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống; xóa đói giảm nghèo…

Trong năm 2013, Tổng cục DS-KHHGĐ đã kỷ niệm 20 năm triển khai tiếp thị xã hội (TTXH) các phương tiện tránh thai và việc TTXH đã đem lại hiệu quả rất to lớn trong việc cung ứng đầy đủ, an toàn, hiệu quả các dịch vụ KHHGĐ tới người dân. Hoạt động này đã được Hội KHHGĐ quốc tế (IPPF) ghi nhận và bầu chọn Hội KHHGĐ Việt Nam (một trong những đơn vị triển khai TTXH) là đơn vị dẫn đầu trên thế giới về việc TTXH các phương tiện tránh thai.

Tăng cường công tác thống kê và quản lý dữ liệu dân cư là một trong những thế mạnh của ngành Dân số. Năm 2013, lần đầu tiên, Tổng cục DS-KHHGĐ đã bỏ hết hệ thống thống kê trên giấy, thực hiện bằng báo cáo điện tử. Hệ thống DS-KHHGĐ của 63 tỉnh, thành phố đã kết nối mạng với Trung ương và cập nhật số liệu dân cư vào ngày 15 hàng tháng.

 

TS Dương Quốc Trọng chia sẻ, số liệu của Tổng cục DS-KHHGĐ về dữ liệu dân cư so với số liệu chính thức của cuộc Tổng Điều tra dân số và Nhà ở năm 2009 chỉ chênh nhau khoảng 1,5%. “Có thể nói hệ thống dữ liệu dân cư của ngành Dân số hiện nay hết sức tin cậy. Các chuyên gia quốc tế và toàn thể ngành Dân số cũng đánh giá cao hệ thống này”, TS Dương Quốc Trọng cho hay.

Bên cạnh việc chia sẻ những thuận lợi, TS Dương Quốc Trọng cũng chỉ ra những cơ hội mới khi dân số đạt 90 triệu người với cơ cấu dân số trong độ tuổi lao động lớn nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, ông cũng chia sẻ những thách thức mà Việt Nam đang phải đối mặt như mức sinh còn sự khác nhau rất rõ rệt giữa các vùng, miền; tốc độ già hóa đang gia tăng nhanh chóng,  đặc biệt là vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh. Từ năm 2006 đến nay, mất cân bằng giới tính khi sinh trở thành một vấn đề nóng nhất, khó nhất đối với công tác DS-KHHGĐ.

Nắm bắt cơ hội, ứng phó thách thức

Nhìn lại 10 năm thực hiện Pháp lệnh Dân số (2003 – 2013), người đứng đầu ngành Dân số chia sẻ: Sau khi tổng kết 10 năm thực hiện Pháp lệnh Dân số, Tổng cục DS-KHHGĐ đã xây dựng dự thảo Luật Dân số và dự kiến trình Chính phủ xem xét vào cuối năm 2014, trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 8 (đầu năm 2015). Đồng thời, Tổng cục DS-KHHGĐ cũng sẽ trình Chính phủ ban hành một nghị định về giải quyết vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh.

Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số sớm hơn 6 năm so với dự báo (năm 2017). Nhận thức được vấn đề này, trong năm 2013, Tổng cục DS-KHHGĐ đã tổ chức một loạt các hoạt động liên quan đến già hóa dân số: Tổ chức hội thảo mang tính quốc tế, khu vực với sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu về người cao tuổi trên quốc tế, khu vực và trong nước; Tổ chức thành công Tháng hành động quốc gia về dân số năm 2013 với chủ đề “Già hóa dân số – thách thức trong chăm sóc sức khỏe”.

Để nắm bắt cơ hội, ứng phó với những thách thức của công tác DS-KHHGĐ trong thời gian tới, Tổng cục DS-KHHGĐ đã tiếp tục kiện toàn bộ máy tổ chức cán bộ. Năm 2013, đã có Quyết định số 17/QĐ-TTg, ngày 12/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của Tổng cục DS-KHHGĐ. Trước đây, Tổng cục chỉ có 7 đơn vị nhưng hiện nay đã có tới 11 đơn vị, đáp ứng nhu cầu về quản lý công tác dân số trong thời gian tới.

Chia sẻ với những người làm công tác truyền thông, báo chí, TS Dương Quốc Trọng khẳng định: Công tác truyền thông – giáo dục luôn được ngành Dân số coi trọng. Năm 2013, Tổng cục tổ chức “cuộc vận động sáng tác ca khúc kỷ nguyên vàng vì hạnh phúc cuộc sống” và sáng tác những kịch bản mới về công tác dân số với hơn 500 tác phẩm dự thi cho cả hai chương trình.

 

Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ nhấn mạnh đến bước chuyển đổi thông điệp “Mỗi cặp vợ chồng chỉ nên có từ 1 đến 2 con”, từ trước đến nay vẫn thường nói sang thông điệp “Mỗi cặp vợ chồng hãy nên có 2 con”, nhằm duy trì một mức sinh hợp lý. Ông khẳng định, ý nghĩa của thông điệp này cực kỳ quan trọng, thể hiện sự chuyển hướng mang tính chiến lược đối với công tác DS-KHHGĐ.

 

 “Chúng tôi luôn ý thức một cách sâu sắc rằng, công tác DS-KHHGĐ có thành công hay không là nhờ phần lớn vào việc tuyên truyền, giáo dục. Cảm ơn các cơ quan thông tấn báo chí và các nhà báo đã ủng hộ, giúp đỡ ngành Dân số hoàn thành nhiệm vụ được giao”, TS Dương Quốc Trọng nhấn mạnh về sức mạnh của công tác truyền thông với sự đồng hành, đóng góp quý báu của các cơ quan thông tấn, báo chí nói chung và các phóng viên gắn bó với công tác dân số nói riêng trong suốt thời gian qua.

 

Năm 2013, Tổng cục DS-KHHGĐ đã thành lập thêm một trung tâm sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh tại Cần Thơ, nâng tổng số lên 4 trung tâm cho cả ba miền Bắc – Trung – Nam. Đây được coi là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên số một của công tác DS-KHHGĐ trong thời gian tới – tập trung nâng cao chất lượng dân số. Hiện nay, cả nước đã có 4 trung tâm lớn để thực hiện sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh đặt tại BV Phụ sản Trung ương (miền Bắc), Đại học Y -Dược Huế (miền Trung và Tây Nguyên), BV Từ Dũ (miền Nam) và Trung tâm tại Cần Thơ (dành cho các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long).

Hà Anh

Nguồn: http://giadinh.net.vn