Trong
điều kiện nước ta đang có nguy cơ bùng nổ về dân số, tỷ suất sinh và tỷ lệ sinh
con thứ 3 ngày có xu hướng tăng cao. Đặc biệt, là đáng báo động tỷ số giới tính
khi sinh đang ở mức cao và chưa có giải pháp tích cực để giảm xuống nhanh là
một trong những trở ngại thách thức đến chất lượng dân số. Chất lượng dân số
vẫn còn nhiều hạn chế. Nhiều chương trình về Dân số/chăm sóc SKSS/KHHGĐ chúng
ta đang tích cực và nổ lực nhưng vẫn còn nhiều trở ngại như đề án vùng biển, đề
án tiền hôn nhân, đề án sàng lọc trước sinh & sau sinh, đề án chăm sóc
người cao tuổi…. cũng chỉ mới là thu được kết quả bước đầu.
Ở
đây, trong phạm vi bài viết này, chỉ muốn đề cập lực lượng cần phải gương mẫu,
tiên phong nhất thực hiện chính sách Dân số-KHHGĐ trước hết phải là cán bộ,
đảng viên, công chức, viên chức nhà nước….
* Nghĩa
vụ của cán bộ, công chức, viên chức nhà nước:
Luật
cán bộ, công chức tại văn bản Luật số 22/2008/QH12, ngày 13/11/2008 quy định về
nghĩa vụ của cán bộ, công chức như sau:
“Điều 8.
Nghĩa vụ của cán bộ, công chức đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân
1. Trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ danh dự Tổ quốc và lợi ích quốc
gia.
2.
Tôn trọng nhân dân, tận tụy phục vụ nhân dân.
3.
Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của nhân
dân.
4. Chấp
hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của
Nhà nước.
Điều 9.
Nghĩa vụ của cán bộ, công chức trong thi hành công vụ
1.
Thực hiện đúng, đầy đủ và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền
hạn được giao.
2. Có ý
thức tổ chức kỷ luật; nghiêm chỉnh chấp hành nội quy, quy chế của cơ quan, tổ
chức, đơn vị; báo cáo người có thẩm quyền khi phát hiện hành vi vi phạm pháp
luật trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; bảo vệ bí mật nhà nước.
3.
Chủ động và phối hợp chặt chẽ trong thi hành công vụ; giữ gìn đoàn kết trong cơ
quan, tổ chức, đơn vị.
4.
Bảo vệ, quản lý và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài sản nhà nước được giao.
5.
Chấp hành quyết định của cấp trên. Khi có căn cứ cho rằng quyết định đó là trái
pháp luật thì phải kịp thời báo cáo bằng văn bản với người ra quyết định;
trường hợp người ra quyết định vẫn quyết định việc thi hành thì phải có văn bản
và người thi hành phải chấp hành nhưng không chịu trách nhiệm về hậu quả của
việc thi hành, đồng thời báo cáo cấp trên trực tiếp của người ra quyết định.
Người ra quyết định phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của
mình.
6.
Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật”
Luật
viên chức số 58/2010/QH12, ngày 15/11/2010 cũng quy định nghĩa vụ của Viên chức
như sau:
“Điều 16.
Nghĩa vụ chung của viên chức
1. Chấp
hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam và pháp luật
của Nhà nước.
2.
Có nếp sống lành mạnh, trung thực, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
3. Có ý thức tổ chức kỷ luật và trách nhiệm
trong hoạt động nghề nghiệp; thực hiện đúng các quy định, nội quy, quy chế làm
việc của đơn vị sự nghiệp công lập.
4.
Bảo vệ bí mật nhà nước; giữ gìn và bảo vệ của công, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm
tài sản được giao.
5.
Tu dưỡng, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, thực hiện quy tắc ứng xử của viên
chức.”
Như
thế là đã rõ, dù là công chức hay viên chức thì trước hết phải Trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ danh dự Tổ quốc và lợi ích quốc
gia; Chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam và
pháp luật của Nhà nước; Có ý thức tổ chức kỷ luật; nghiêm chỉnh chấp hành nội
quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị; báo cáo người có thẩm quyền khi phát
hiện hành vi vi phạm pháp luật trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; bảo vệ bí mật
nhà nước….
Vậy,
Đảng và Nhà nước quy định chính sách Dân số-KHHGĐ như thế nào?
* Về
Nghị quyết của Đảng:
Thể
hiện rất rõ ở Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 Hội nghị lần thứ 6 Ban
chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới:
“Dân số
là yếu tố quan trọng hàng đầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công
tác dân số là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp thiết vừa lâu dài; là sự nghiệp của
toàn Đảng, toàn dân”
Đặc
biệt, đối với cán bộ, đảng viên được nêu rõ: trong phần NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU, ở “Tăng
cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp” nêu rõ:
“Đề cao
tính tiên phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện chủ
trương, chính sách về công tác dân số, nhất là sinh đủ 2 con, chú trọng nuôi
dạy con tốt, gia đình hạnh phúc, tạo sức lan toả sâu rộng trong toàn xã hội”
-
Quy định số 47-QĐ/TW ngày 01/11/2011 của Ban chấp hành Trung ương về những điều
đảng viên không được làm; điều 17: vi phạm chính sách Dân
số - KHHGĐ.
-
Quy định số 101-QĐ/TW ngày 7/6/2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về trách
nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các
cấp, nội dung thứ 6 quy định rõ:
“ Gương
mẫu chấp hành nghị quyết, chỉ thị, quyết định, sự phân công, điều động của tổ
chức; đi đầu thực hiện nền nếp, chế độ sinh hoạt đảng, các nội quy, quy chế,
quy định của tổ chức, cơ quan, đơn vị”
Theo
đó, cán bộ, đảng viên khác quần chúng, người dân thường đó là không chỉ chấp
hành đúng mà phải là làm gương, đi đầu!
Còn
nếu cán bộ, đảng viên không làm gương, không đi đầu được, không chấp hành mà
còn vi phạm thì không thể xem là bình thường được!. Đó cũng là một chuẩn mực
đạo đức của người cán bộ đảng viên!
- Quy định
102-QĐ/TW, ngày 15/11/2017, của Bộ Chính trị quy định về xử lý kỷ luật đảng
viên vi phạm tại điều 27, như sau:
“Điều
27. Vi phạm quy định về chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình
1- Đảng
viên vi phạm một trong các trường hợp sau gây hậu quả ít nghiêm trọng hoặc vi
phạm trong trường hợp sinh con thứ ba (trừ trường hợp pháp luật có quy định
khác) thì kỷ luật bằng hình thức khiển trách:
a) Cản
trở, cưỡng bức thực hiện kế hoạch hóa gia đình; tham gia các hoạt động xét
nghiệm, chuẩn đoán để xác định giới tính thai nhi trái quy định.
b) Khai
báo hoặc xin xác nhận, giám định không trung thực về tình trạng sức khỏe của vợ
(chồng), con để thực hiện không đúng quy định hoặc để trốn tránh không bị xử lý
do vi phạm chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
2-
Trường hợp vi phạm đã bị xử lý kỷ luật theo quy định tại Khoản 1 Điều này mà
tái phạm hoặc vi phạm lần đầu gây hậu quả nghiêm trọng, hoặc vi phạm trong
trường hợp sinh con thứ tư (trừ những trường hợp pháp luật có quy định khác)
thì kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo hoặc cách chức (nếu có chức vụ).
3-
Trường hợp vi phạm quy định tại Khoản 1, Khoản 2 Điều này gây hậu quả rất
nghiêm trọng hoặc vi phạm trong trường hợp sinh con thứ năm trở lên hoặc vi
phạm trường hợp sau thì kỷ luật bằng hình thức khai trừ:
Gian dối
trong việc cho con đẻ hoặc nhận nuôi con nuôi mà thực chất là con đẻ nhằm cố
tình sinh thêm con ngoài quy định.”
* Về văn
bản pháp luật Nhà nước:
Được
quy định tại Pháp lệnh Dân số, ngày 09/01/2003, Pháp lệnh sửa đổi điều 10 của
Pháp lệnh Dân số ngày 27/12/2008; Nghị định
số 20/2010/NĐ-CP ngày 08/3/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp
lệnh sửa đổi điều 10 của Pháp lệnh Dân số; Nghị định số 18/2011/NĐ-CP ngày 17/3/2011 của Chính phủ sửa đổi khoản 6 Điều 2 Nghị định số
20/2010/NĐ-CP ngày 08 tháng 3 năm 2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành
Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số và các văn bản hướng dẫn thực
hiện khác.
* Các
địa phương cụ thể hóa thực hiện chính sách Dân số-KHHGĐ:
Từ đặc điểm tình hình và thực trạng chính công tác Dân
số-KHHGĐ của mỗi địa phương để quy định cụ thể. Chúng ta đã có rất nhiều giải
pháp tích cực và có hiệu quả, nhưng Nghệ An là tỉnh đông dân và có mức sinh rất
cao so với cả nước, bình quân 2,69 con/phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ trong khi
đó cả nước đã đạt mức sinh thay thế (2,1 con) từ năm 2006. Đây là một trong
những vấn đề cấp ủy, chính quyền các cấp trăn trở và quan tâm tập trung khắc
phục góp phần nâng cao đời sống và phát triển kinh tế xã hội cho nhân dân và
tỉnh nhà. Các văn bản của cấp ủy như Nghị quyết số 20-NQ/TU, ngày 26/6/2009 của
Ban Thường vụ tỉnh ủy về tiếp tục đẩy mạnh công tác Dân số-Kế hoạch hóa gia
đình trong tình hình mới; Chỉ thị 09-CT/TU, ngày 19/9/2012 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường
lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TU ngày 26/6/2009 của Ban Thường
vụ Tỉnh ủy về việc tiếp tục đẩy mạnh công tác Dân số-KHHGĐ trong tình hình mới đã có tác động tích cực và tạo sự đồng thuận trong quần
chúng nhân dân thực hiện chính sách Dân số-KHHGĐ. Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ
An đã tiếp tục có Nghị quyết số 170/2015/NQ-HĐND, ngày 10/7/2015 quy định một
số chính sách Dân số-kế hoạch hóa gia đình trên địa bàn tỉnh Nghệ An; Ủy ban
nhân dân tỉnh Nghệ An đã cụ thể hóa văn bản lãnh đạo của cấp ủy và Nghj quyết
HĐND tỉnh bằng Quyết định số 43/2015/QĐ-UBND, ngày 21/8/2015 của Ủy ban nhân
dân tỉnh Nghệ An về việc Ban hành Quy định một số chính sách dân số - kế hoạch
hóa gia đình trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Đặc biệt, ngày 12/02/2018 UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định
số 11/2018/QĐ-UBND, về việc sửa đổi, bổ sung một số Điều của Quy định ban hành
kèm theo Quyết định số 43/2015/QĐ-UBND, ngày 21/8/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh
Nghệ An về việc Ban hành Quy định một số chính sách dân số - kế hoạch hóa gia
đình trên địa bàn tỉnh Nghệ An quy
đinh về:
“Xử lý vi phạm.
Các đối tượng vi phạm trong trường hợp sinh con thứ ba (trừ
trường hợp pháp luật có quy định khác) thì bị xử lý theo: quy định hiện hành;
bản cam kết, quy chế, nội quy của cơ quan, đơn vị; quy định của hương ước, quy
ước nơi địa phương cư trú và không được xét danh hiệu Gia đình văn hóa.
Trường hợp đã xử lý, nếu tiếp tục vi phạm chính sách dân số -
kế hoạch hóa gia đình thì tiến hành xử lý với các hình thức cao hơn”
Các huyện, thành phố ,
thị xã dưới sự chỉ đạo của cấp ủy Đảng bằng Nghị quyết, Chỉ thị đã cụ thể hóa
nhiệm vụ lãng đạo, chỉ đạo; HĐND & UBND các cấp đã cụ thể hóa chủ trương
chính sách bằng những Nghị quyết, quyết định của cấp mình nhằm thực hiện tốt
chính sách Dân số-KHHGĐ trên địa bàn.
Như vậy, căn cứ các văn bản của Đảng và Nhà nước quy định,
thì:
a.
Đã là cán bộ, đảng viên
phải gương mẫu thực hiện chính sách Dân số-KHHGĐ.
b.
Gương mẫu trong việc ký
cam kết, nếu chưa ký cam kết coi như đã không thực hiện chủ trương, chính sách
của Đảng và pháp luật Nhà nước,
c.
Ký cam kết rồi mà vẫn
vi phạm thì lại càng không gương mẫu thực hiện Chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước về chính sách Dân
số.
Đó là chúng ta còn chưa bàn thêm về vi phạm đến việc thực
hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm
theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”
Việc một cán bộ, công chức, viên chức không chấp hành nghiêm
túc chính sách Dân số-KHHGĐ chính chưa Trung
thành với Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
chỉ xem nặng lợi ích các nhân mà chưa chú ý đến lợi ích quốc gia; Không chấp
Chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam và pháp
luật của Nhà nước; thiếu ý thức tổ chức kỷ luật; không chấp hành nghiêm chỉnh
nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị; Điều đó chính là vi phạm đến
nghĩa vụ của mình mà Luật cán bộ, công chức và Luật viên chức quy định. Tất yếu
sẽ bị xử lý kỷ luật phù hợp với tình hình của địa phương để vừa răn đe vừa có tính
giáo dục những người khác trong cộng động.
Thiết
nghĩ, không chỉ là cán bộ, công chức, viên chức nhà nước mà chỉ là người công
dân bình thường, trước lúc đòi hỏi quyền lợi, đấu tranh quyền lợi ích cho cá
nhân mình thì hãy gương mẫu thực hiện tốt nghĩa vụ công dân và trách nhiệm của
mình đối với Đảng, với Nước và công đồng nơi mình sinh sống./.
