Phát hiện, chẩn đoán và điều trị sớm bệnh
lý được sàng lọc sơ sinh giúp con bạn phát triển khoẻ mạnh bình thường, nâng
cao chất lượng dân số Việt Nam
Sàng lọc sơ sinh là chương
trình thực hiện một số xét nghiệm cho trẻ sơ sinh nhằm phát hiện sớm các bệnh
lý về nội tiết và rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển thể
chất, tâm thần của trẻ. Các bệnh lý này thường khó phát hiện trên lâm sàng khi
trẻ mới sinh, do đó cần phải thực hiện xét nghiệm sàng lọc để phát hiện.
Khi con bạn thực hiện sàng
lọc sơ sinh thì sẽ được phát hiện một vài bệnh lý cần phải phát hiện sớm và
điều trị ngay trong vòng 2 tuần đầu sau sinh, bé mới phục hồi và phát triển
bình thường cả thể chất và tinh thần. Các bệnh đang được phát hiện qua sàng lọc
sơ sinh như bệnh thiếu men G6PD, đây là một bệnh mà cơ thể con bạn không tổng
hợp được men G6PD như những trẻ bình thường. Men G6PD nằm trong tế bào hồng
cầu. Khi thiếu men này tế bào không biến đổi các sản phẩm có hại thành sản phẩm
không hại, do đó các sản phẩm có hại sẽ tích tụ trong hồng cầu làm cho hồng cầu
dễ vỡ. Việc phát hiện bệnh sớm con bạn sẽ được tư vấn tránh sử dụng thuốc, theo
dõi vàng da sơ sinh v.v.. Bệnh suy giáp trạng bẩm sinh là một bệnh lý tuyến
giáp của trẻ không tự sản xuất hoặc sản xuất hormon giáp ít hơn bình thường.
Hormon giáp là chất cần thiết cho não bộ và cơ thể phát triển từ lúc mới sinh
cho đến lúc trưởng thành. Nếu hormon giáp bị thiếu, não và cơ thể không phát
triển đưa đến trẻ ngu đần và lùn không lớn lên được. Việc phát hiện bệnh sớm và
điều trị bổ sung đủ lượng hormon giáp trong vòng 2 tuần đầu sau sinh sẽ giúp
trẻ phát triển bình thường.
 |
| Cán bộ nữ hộ sinh lấy mẫu máu gót chân cho trẻ |
Thời điểm tốt nhất để lấy
máu làm xét nghiệm sàng lọc cho bé là từ 48-72 giờ sau sinh. Nếu trẻ được lấy
mẫu máu sớm trước 24 giờ kết quả có thể không chính xác và không nên lấy mẫu
máu quá muộn, điều đó sẽ giảm ý nghĩa phát hiện sớm và can thiệp điều trị sớm
cho trẻ.
Việc thực hiện sàng lọc sơ
sinh được thực hiện rất đơn giản, con bạn sinh ra tại các tại cơ sở y tế có
triển khai chương trình sàng lọc sơ sinh thì sẽ được cán bộ y tế, lấy 3 giọt
máu ở gót chân trẻ vào mẫu giấy thấm sau đó gửi đến các Trung tâm xét nghiệm
sàng lọc sơ sinh để tiến hành xét nghiệm. Việc lấy hai giọt máu ở gót chân
không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con bạn cũng như lấy ở gót chân nên trẻ sẽ
bớt đau hơn. Nếu con bạn có nghi ngờ mắc
bệnh thiếu mem G6PD hay suy giáp trạng bẩm sinh thì trong vòng 1 tuần sẽ có kết
quả thông báo và tư vấn cho gia đình hướng xử trí tiếp theo để chẩn đoán và điều
trị hoặc phòng ngừa. Sau thời gian trên con bạn không nghi ngờ mắc bệnh thì sẽ
không có thông báo gửi về nên bạn hãy yên tâm con mình không nghi ngờ mắc 2 bệnh
trên.
Bạn sinh tại các cơ sở y
tế chưa triển khai thực hiện chương trình thực hiện sàng lọc sơ sinh muốn lấy
mẫu máu xét nghiệm cho con của bạn thì hãy liên hệ với chúng tôi những người
làm công tác Dân số - KHHGĐ ở các cấp chúng tôi sẽ giúp đỡ bạn.
Hãy thực hiện sàng lọc sơ
sinh cho con bạn nhé vì tương lai con mình vì hạnh phúc gia đình và tương lai
đất nước./.
Ngô Tuyên – Trung tâm Dân
số - KHHGĐ huyện
