THỜI ĐIỂM SINH CON HỢP LÝ

Thời điểm sinh con hợp lý là thời điểm mà cả người vợ và chồng, đặc biệt là đối với người phụ nữ đều đã có sự phát triển hoàn thiện về thể chất và tâm lý. Có điều kiện về kinh tế, xã hội để chăm sóc, nuôi dạy con cho tốt.

Y học khuyến khích phụ nữ nên mang thai và sinh con ở độ tuổi 20 – 35 tuổi. Không nên mang thai và sinh con trước 20 tuổi hoặc sau 35 tuổi để tránh các nguy cơ và rủi ro cho sức khỏe của cả mẹ và con.

Ảnh: Minh họa

     Khoảng cách sinh con hợp lý: được hiểu là khoảng thời gian giữa lần sinh trước và lần sinh sau. Các chuyên gia y tế khuyến caó khoảng cách sinh con hợp lý là từ 3 -5 năm. Cơ sở cho khuyến cáo này là sau mỗi lần mang thai và sinh con, người phụ nữ cần có thời gian ít nhất là 2 năm để ổn định sức khỏe mới được hồi phục như cũ và ít nhất 1 năm tiếp theo để chuẩn bị sức khỏe, tinh thần, điều kiện kinh tế để chuẩn bị cho đứa con thứ hai. Các cặp vợ chồng nên giữ khoảng cách giữa hai lần sinh từ 3 đến 5 năm đề đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và con.

Sinh con quá trẻ hoặc quá muộn; khoảng cách sinh con không hợp lý là một trong những nguyên nhân dẫn đến:

Tử vong mẹ và con:  tỉ số tử vong mẹ ở nước ta là 69/100.000 vào năm 2009. Tỉ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi ở mức 15,4%o năm 2012. Theo tài liệu của WHO, các tổ chức Liên Hợp Quốc và Ngân hàng Thế giới công bố tháng 10/2010 thì tỉ số tử vong mẹ của Việt Nam đứng thứ 4/10 nước Đông Nam Á (sau Singapore, Malaysia và Thái Lan).

Tỉ số tử vong mẹ ở khu vực miền núi là 108/100.000, vẫn cao hơn gấp 3 lần so với vùng đồng bằng 36/100.000 . Điều tra tử vong mẹ tại 14 tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên do Trường ĐH Y khoa Thái Bình cho thấy tử vong mẹ là 119/100.000, trong đó cao nhất là vùng Tây Bắc  242/100.000, tiếp đến là Tây Nguyên 108/100.000. Tử vong sơ sinh cũng có sự chênh lệch giữa các vùng miền và nhóm dân tộc: Tỉ suất này ở nông thôn miền núi cao hơn 2 lần so với nông thôn đồng bằng, ở các dân tộc ít người cao hơn gấp 2 lần so với người Kinh.

Trẻ dị tật bẩm sinh: Một số nghiên cứu gần đây cho thấy, tỷ lệ trẻ dị tật bẩm sinh ở Việt Nam nằm trong khoảng 1,5 - 2%. Như vậy, ước tính hàng năm nước ta có từ 22.000 - 30.000 trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh .

Sinh con quá trẻ (dưới 22 tuổi) hoặc quá muộn (trên 35 tuổi); khoảng cách sinh con không hợp lý (2 con cách nhau dưới 3 năm hoặc trên 5 năm) để lại hậu quả nặng nề:

Mang thai và sinh con sau 35 tuổi dễ có tai biến cho cả mẹ và con khi sinh; tỷ lệ sinh con sinh ra mắc bệnh rối loạn nhiễm sắc thể (VD: bệnh Down) cao hơn mức bình thường.

Sinh con đầu lòng khi còn quá trẻ  (tảo hôn) sẽ làm cho cơ thể người phụ nữ VTN không phát triển liên tục được, dễ bị suy dinh dưỡng; làm tăng nguy cơ thiếu máu khi có thai, thai chậm phát triển, đẻ non, nhiều biến chứng khi sinh con; mặt khác có thai ở tuổi này, các em thường phải bỏ học sớm để kết hôn, nuôi con trong khi trình độ học vấn còn thấp,

Hậu quả của việc sinh con ở độ tuổi VTN thường có nguy cơ sinh non, sinh nhẹ cân, thai lưu và chết sơ sinh. Nguy cơ tử vong do thai sản đối với các bà mẹ trong nhóm tuổi từ 15 đến 19 tuổi cao gấp hai lần so với nhóm bà mẹ lớn tuổi hơn, nhất là các em gái trong độ tuổi 15 cao gấp bốn lần, bởi do các em phải chịu nhiều áp lực trong sinh nở, chăm sóc con cái và gia đình khi các em chưa đủ trưởng thành. Khoảng cách sinh con không hợp lý sẽ có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người mẹ và trẻ sơ sinh, có thể làm gia tăng các nguy cơ xảy thai, suy dinh dưỡng bào thai, thiếu máu đối với mẹ.

Để khắc phục tình trạng trên, chúng ta hãy:

Tuyên truyền cho người dân hiểu rõ lợi ích của chọn thời điểm sinh con và khoảng cách sinh con hợp lý.

Các cặp vợ chồng hãy chủ động lựa chọn thời điểm sinh con hợp lý khi phụ nữ ở độ tuổi từ 20 – 35 tuổi. Thực hiện giữ khoảng cách giữa hai lần sinh là từ 3-5 năm.

Thanh Phúc – Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện

(Nguồn từ Tổng cục Dân số - KHHGĐ Việt Nam)