Xã hội hiện nay, đặt ra
nhiều vấn đề mà trước đây chưa đề cập đến. Trước thực tế, tỷ lệ phá thai vị
thành niên và tỷ lệ lây nhiễm HIV/AIDS ngày càng gia tăng, những nhà giáo dục
và các lực lượng xã hội khác đã thấy cần phải tiến hành giáo dục giới tính, sức
khỏe sinh sản cho thế hệ trẻ. Trong đó, gia đình có vai trò quan trọng trong
việc giáo dục giới tính cho con, vậy cha mẹ giáo dục giới tính cho con bằng
cách nào?
Thư nhất cần tác động trực
tiếp đến nhận thức của con: Cha mẹ cần cung cấp sách báo để con tự tìm hiểu
những thông tin cần thiết về những đặc điểm tâm sinh lý của tuổi dậy thì ở nam
và nữ, về cơ chế của thụ thai và nguyên nhân gây ra các bệnh lây nhiễm qua
đường tình dục, về tác hại của phá thai vị thành niên và các ví dụ sinh động về
các tình huống dễ đưa con đến hành động sai lầm về phương diện quan hệ tình dục,
về hậu quả của những hành động thiếu trách nhiệm, quan hệ tình dục không an
toàn…
Bên cạnh đó, cha mẹ cần
sẵn sàng giảng giải phân tích những điều con chưa hiểu, hoặc chưa biết một cách
kịp thời. Đồng thời, với việc chủ động cung cấp sách báo và những thông tin cần
thiết cho con, cha mẹ cần kiểm soát những nguồn sách báo, băng hình không lành
mạnh tác động đến con.
 |
| Ảnh: Minh họa |
Thứ hai: Tác động đến thái
độ và hình thành kỹ năng ứng xử trong
quan hệ với người khác giới: Cha mẹ cần phải nêu tấm gương đẹp về hình mẫu quan
hệ giữa hai giới cho con như: Chung thủy, tôn trọng lẫn nhau có trách nhiệm cao
với nhau. Một điều hết sức quan trọng đó là tuyệt đối tránh không để con cái
thấy được những quan hệ vợ chồng thầm kín. Bởi vì sự vô ý, thiếu thận trọng của
bố mẹ sẽ dẫn đến sự hoang mang tò mò có hại cho trẻ. Cha mẹ cần chủ động tâm
tình, trao đổi tư vấn cho con về:
- Các vấn đề liên quan đến
các hiện tượng sinh lý
- Các nguyên tắc ứng xử
giữa những người khác giới
- Các tình huống thường
gặp có thể bị xâm hại tình dục.
- Hậu quả của quan hệ tình
dục thiếu suy nghĩ và thiếu trách nhiệm.
Muốn trò chuyện được với
con về những vấn đề như vậy, cha mẹ phải cởi mở, gần gũi, và đặt mình như người
bạn lớn tuổi của con. Để những cuộc trò chuyện giữa cha mẹ và con cái về vấn đề
giới tính có hiệu quả, cha mẹ phải có tâm thế tự tin, tình cảm gần gũi và chân
thành, thể hiện rõ sự thiện ý, quan tâm, nhằm tạo ra ở trẻ thái độ tin cậy, cởi
mở.
Đặt ra những yêu cầu cho
con thường hướng vào giáo dục và rèn luyện các phẩm chất giới tính, hình thành
lối sống trong quan hệ với người khác giới. Khi đặt yêu cầu đối với con, cha mẹ
cần chú ý đến thái độ của mình sao cho thể hiện được thiện chí mong muốn điều
tốt đẹp cho con, mức độ yêu cầu không
quá khắt khe, tính chất của yêu cầu phải phù hợp với xu thế tiến bộ thời đại
trên cơ sở giữ gìn giá trị truyền thống. Cha mẹ cũng cần kịp thời khen ngợi để
khuyến khích những hành vi đẹp, đồng thời góp ý cho con quan niệm và hành vi
không đúng.
Thứ ba là tổ chức cuộc
sống gia đình sao cho có tác dụng giáo dục giới tính cho con:
Tận dụng các tình huống
trong cuộc sống và tạo ra các tình huống để giáo dục giới tính cho con.
Tổ chức cuộc sống gia đình
sao cho phát huy khả năng giáo dục giới tính của gia đình và khắc phục những
ham muốn tình dục sớm ở con như: cách ăn mặc của cha mẹ, con trai, con gái
trong gia đình và khi đi ra ngoài cần phải lịch sử, đàng hoàng. Nơi ngủ của cha
mẹ, con gái, nơi thay quần áo..kín đáo và an toàn. Chế độ sinh hoạt của con bao
gồm thời gian và năng lượng cho các dạng hoạt động học tập, lao động, vui chơi,
giải trí cần hài hòa giúp giải tỏa nhu cầu tình dục và hạn chế hành vi tính dục
không kiểm soát được ở con. Trong đó, cần coi trọng tổ chức các hoạt động lành
mạnh dựa trên hứng thú của con như: hoạt động thể dục, thể thao, văn hóa nghệ
thuật…cách ứng xử giữa các thành viên với tư cách là đại diện của giới nam hay
giới nữ trong gia đình là yếu tố quan trọng trong giáo dục giới tính cho con.
Thứ tư là về quản lý con:
cha mẹ cần có các biện pháp quản lý con chặt chẽ và ngăn ngừa con tiếp xúc với
các loại văn hóa phẩm đồi trụy. Nhưng cha mẹ có thể tạo điều kiện giúp con tìm
hiểu những tài liệu có nội dung về sự phát triển giới tính hay sức khỏe sinh
sản. Ở tuổi dậy thì, con có thể dành nhiều thời gian cho bạn bè, quan tâm nhiều
hơn đến mối quan hệ khác giới khiến cha mẹ có thể lo lắng. Sự tiếp xúc giữa hai
giới trong giai đoạn này rất cần thiết cho sự phát triển cả hai giới. Cha mẹ
không nên khắt khe độc đoán như cấm đoán, nếu càng bị cấm con càng rơi vào quan
hệ nguy hiểm không kiểm soát được. Khi con bước vào tuổi dậy thì, cha mẹ tránh
những tình huống chỉ có con và người bạn mà con có tình cảm với nhau như: Đi
chơi riêng, hoặc ở nhà không có người lớn ở nhà. Chủ động phối hợp với giáo
viên, bạn bè của con và những người sống xung quanh đề hình thành và củng cố
những hiểu biết và kỹ năng ứng xử đúng hoặc
ngăn ngừa những diễn biến xấu.
Giáo dục giới tính là vấn
đề hết sức tế nhị, và là trách nhiệm của gia đình, gia đình với đặc thù của
mình có tiềm năng rất lớn trong việc giáo dục nói chung và giải quyết vấn đề giáo
dục giới tính nói riêng./.
Cao
Thị Nhung
Trung tâm Dân số-KHHGĐ
