Bản chất công tác Dân
số - KHHGĐ là một cuộc vận động mà để vận động có kết quả tốt phải tập trung
cho công tác truyền thông. Làm gì để công tác truyền thông được tốt? Băn khoăn,
trăn trở để rồi các cán bộ Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện Hưng Nguyên đã nghĩ
ra những cách làm hay, sáng tạo...
Biết chúng tôi có ý định tìm hiểu công tác Dân số - KHHGĐ của huyện Hưng Nguyên, Phó Chi
cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGD, ông Nguyễn Trung Thành có một gợi ý nhỏ rằng
"vào trang tin điện tử của Trung tâm Dân số - KHHGĐ Hưng Nguyên thử xem
sao". Lạ. Và sau đó là thú vị khi chúng tôi đến với trang điện tử này. Dù thông
tin trên trang tập trung tuyên truyền chính sách, quy định của Nhà nước, tỉnh,
huyện, ngành cùng những bài viết về dân số - KHHGD nhưng khá hấp dẫn. Càng bất
ngờ hơn khi chúng tôi được biết, phần lớn các tác phẩm trên trang điện tử là
sản phẩm "vườn nhà". Ông Nguyễn Kim Bảng - Giám đốc Trung tâm đã nói
với chúng tôi rằng: Có lẽ tôi hơi quân phiệt khi buộc các cán bộ của mình vất
vả nắm bắt thông tin và... viết bài. Nhưng bản chất của công tác Dân số - KHHGĐ
là một cuộc vận động. Để thực hiện cuộc vận động này, công tác truyền thông là
giải pháp cơ bản nhất. Vì vậy, các cán bộ dân số phải có kỹ năng viết, nói để
làm tốt công tác truyền thông thường xuyên, truyền thông sự kiện hoặc truyền
thông tư vấn cộng đồng, tư vấn hộ... mới truyền tải được những vấn đề của Dân
số - KHHGĐ đến cho người dân...
 |
| Lãnh
đạo huyện Hưng Nguyên trao giấy khen cho xóm Hồng Lam trong buổi lễ "Truyền thông sông nước". |
Ông
Bảng không quá lời. Không chỉ cán bộ Trung tâm mà ở cơ sở, các viên chức dân số
mỗi tuần phải thực hiện một bài viết để lãnh đạo xã, Trung tâm duyệt và cho đọc
trên đài truyền thanh xã. Đã xuất hiện những cây viết Dân số ở huyện Hưng
Nguyên như chị Cao Thị Nhung, Ngô Thị Tuyên, Lương Thị Quỳnh... (cán bộ Trung
tâm Dân số - KHHGĐ); Hồ Thị Huế (Hưng Tân), Võ Thị Ngà (Hưng Tây), Phan Thị Mai
(Hưng Thịnh), Phan Thị Tuyết (Hưng Mỹ), Trần Thị Hồng Nhung (Hưng Đạo), Hoàng
Thị Hòa (Hưng Lĩnh), Phan Thị Bé (Hưng Long)... Ở xã Hưng Tân, chị Hồ Thị Huế
đã thực hiện đến cả trăm bài viết về công tác Dân số - KHHGD. Chị Huế nói: "Trước
đây lãnh đạo Trung tâm ra đề cương để chúng tôi thực hiện viết bài. Từ đầu năm
2014 đến nay, các cán bộ dân số xã tự nắm bắt thông tin để viết. Cứ thứ hai
hàng tuần, chúng tôi gửi bài để lãnh đạo duyệt sau đó phát thanh viên đài
truyền thanh xã sẽ đọc trong sáng sớm và chiều tối thứ năm...". Chị Huế đã
vui vẻ cho chúng tôi xem nhật ký phát thanh và những tác phẩm của mình. Bài
viết của chị khá đa dạng và có những bài chất lượng cao như "Nhìn lại một
năm thực hiện Chỉ thị 09-CT/TU ngày 19/9 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng
cường lãnh đạo chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 20-NĐ/TU về việc đẩy mạnh công tác
Dân số - KHHGĐ trong tình hình mới" (ngày 25/12/2013) với nội dung đánh
giá ưu khuyết công tác dân số - KHHGĐ của xã và những giải pháp khắc phục tồn
tại; bài "Gương sáng điển hình và những gia đình vi phạm chính sách Dân số
- KHHGĐ ở địa phương" (ngày 25/12/2013) với nội dung nêu gương 608 cặp vợ
chồng, tiêu biểu là gia đình anh Hồ Văn Trung, chị Nguyễn Thị Hải (xóm 9), bên
cạnh đó, phê phán gia đình anh Lâm Văn Lai, chị Võ Thị Văn (xóm 6) có thai con
thứ 3 làm ảnh hưởng đến phong trào chung của xã... Theo chị Huế thì: "Để
viết được là cả một quá trình chúng tôi rèn luyện, lao tâm khổ tứ. Yêu cầu của
Trung tâm, các bài viết phải sát thực, bám sát nội dung công việc; tập trung tuyên
dương các điển hình nhưng cũng phê phán mạnh mẽ những trường hợp vi phạm. Lãnh
đạo xã cũng có yêu cầu tương tự để công tác dân số - KHHGĐ ngày một tốt hơn. Nhờ
làm tốt công tác truyền thông, công tác Dân số - KHHGĐ xã Hưng Tân có những
bước tiến dài và được đánh giá là một trong 5 xã đạt thành tích tốt nhất huyện...
 |
| Cán bộ
Trung tâm Dân số - KHHGĐ Hưng Nguyên và công tác viên dân số xóm Hồng Lam tư vấn KHHGĐ cho chị Trần Thị Hóa |
Ở Hưng
Nguyên, công tác truyền thông theo sự kiện cũng có những cách làm hấp dẫn. Cán
bộ Trung tâm Dân số - KHHGĐ đã phân bổ huyện thành 3 khu vực mang sắc thái
riêng, gồm: Vùng sông nước là 10 xã dọc đê; vùng đồng bào công giáo gồm các xã
Hưng Tây, Hưng Trung, Hưng Yên Nam
 |
| Cán bộ
Trung tâm Dân số - KHHGĐ Hưng Nguyên và các công tác viên dân số xã Hưng Lợi họp bàn triển khai công tác. |
Còn rất
nhiều hình thức truyền thông mà Trung tâm Dân số - KHHGĐ Hưng Nguyên đã thực
hiện. Đó là chương trình đối thoại trực tiếp được thực hiện ngày 8/5/2013 giữa
lãnh đạo huyện, Chi cục Dân số - KHHGĐ với Cộng tác viên dân số của 254 xóm
trên toàn huyện và hơn 500 cán bộ, nhân dân xã Hưng Tân với chủ đề "Dân số
Hưng Nguyên: Những thách thức và giải pháp"; Lễ phát động chiến dịch
"Tăng cường tuyên truyền, vận động lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sực
khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình năm 2013" tổ chức ngày 28/3/2013 tại
xã Hưng Yên Bắc với sự tham gia của lãnh đạo Chi cục và Thường trực Huyện ủy; Hội
nghị Tổng kết 10 năm thực hiện pháp lệnh Dân số; Kỷ nệm Ngày Dân số Thế giới;
Hưởng ứng sự kiện 1/11/2013 dân số Việt Nam tròn 90 triệu người; Tháng hành
động Quốc gia về Dân số; Ngày Dân số Việt Nam... Là gần 600 cuộc truyền thông
tư vấn cộng đồng, tư vấn nhóm; Các buổi nói chuyện chuyên đề về các nội dung:
chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; chất lượng dân số; về đề án
sàng lọc trước và sau sinh; đề án mất cân bằng giới tính. Là trên 1300 câu khẩu
hiệu trên tường, áp phích, pa nô mang thông điệp Dân số - KHHGĐ; là hoạt động
của 90 Câu lạc bộ "Gia đình hạnh phúc" với 4690 hội viên; là việc thực
hiện đề án truyền thông Dân số - KHHGĐ vùng giáo...
Nhờ làm tốt công tác truyền thông, ngành Dân
số - KHHGĐ Hưng Nguyên đã gặt hái những thành quả đáng khích lệ. Đến tháng
12/2013, dân số Hưng Nguyên có 111.139 người; tổng số sinh 1.739 cháu, giảm 275
cháu so với năm 2012. Tỷ suất sinh:15,4%o, giảm 2,8%o so với năm 2012 (tỉnh
giao 0,5%o); Tỷ số giới tính khi sinh là 124 bé trai/100 bé gái (năm 2012 là
137 bé trai/100 bé gái); Tổng số trẻ sinh là con thứ 3 trở lên là 327 cháu,
giảm 32 cháu so với cùng kỳ. Trong đó có 65 cháu là con thứ 4, 20 cháu con thứ
5, 5 cháu con thứ 6, 3 cháu con thứ 7, 1 cháu con thứ 10 (chủ yếu tập trung ở
các xã Hưng Yên Nam, Hưng Yên Bắc và Hưng Trung); Có 96 xóm không có gia đình
sinh con thứ 3, tăng 12 khối, xóm so với năm 2012. Trong đó có nhiều khối xóm
nhiều năm liên tục không có gia đình sinh con thứ 3; 16650/17180 cặp vợ chồng
trong độ tuổi sinh đẻ ý cam kết không sinh con thứ 3, đạt 96,9%; 100% đơn vị
hoàn thành công tác kế hoạch hóa gia đình. có những xã vượt chỉ tiêu như Hưng
Tân (160%), Hưng Xá (134,7%), Hưng Mỹ (133,4%), Hưng Đạo (120%), Hưng Tây
(118,3%), Hưng Yên Nam
Tự hào
với những gì đã thực hiện, nhưng theo ông Bảng, công tác Dân số - KHHGĐ vẫn là
một thách thức không nhỏ. Ông Bảng trăn trở: "Việc sinh con thứ 3 đã giảm
đáng kể, vậy nhưng mức độ bền vững ra sao thì chưa thể có sự đánh giá chính
xác. Trong năm 2013, Hưng Nguyên vẫn còn 24 cán bộ, đảng viên vi phạm, thậm chí
vẫn còn tình trạng có cán bộ, giáo viên đến Trung tâm xin tư vấn để tránh không
bị xử lý kỷ luật. Hưng Nguyên lại là vùng có khá đông đồng bào Công giáo chịu
ảnh hưởng bởi giáo lý thần quyền có nhiều điểm khác biệt với chính sách về Dân
số - KHHGĐ. Chúng tôi tuyên truyền trong nhân dân là sinh đẻ có kế hoạch, vậy
nhưng với đồng bào Công giáo thì là "sinh đẻ có trách nhiệm", đồng
thời bác bỏ các biện pháp phòng tránh thai...". Để vượt qua những khó khăn
thách thức, ông nói rằng: Chúng tôi xác định một cách nhất quán công tác tuyên
truyền giáo dục, vận động mọi tầng lớp nhân dân chuyển đổi hành vi, nhận thức
là điều quan trọng nhất. Bởi vậy, sẽ tiếp tục tập trung cao độ cho công tác
truyền thông. Bên cạnh việc duy trì có chất lượng những hình thức truyền thông
đã thực hiện, chúng tôi sẽ mở ra thêm những loại hình truyền thông mới cho phù
hợp với đặc điểm dân cư như truyền thông lưu động; truyền thông nổi bật... Hy
vọng rằng những nỗ lực của ngành Dân số - KHHGĐ Hưng Nguyên sẽ nhận được sự ủng
hộ các cấp, ngành và toàn thể nhân dân.
Hà Giang
