VÀI NÉT VỀ DÂN SỐ-KHHGĐ XÃ HƯNG XÁ

I.Vị trí địa lý, địa giới

Bản đồ vệ tinh xã Hưng Xá

Hưng Xá là một xã nằm ở phía Nam của Huyện Hưng Nguyên cách Trung tâm huyện Hưng Nguyên 7km. Phía Tây giáp xã Hưng Long, phía Đông giáp xã Hưng Xuân, phía Bắc giáp xã Hưng Thông, Phía Nam giáp xã Nam Cường (Nam Đàn). Có tổng diện tích tự nhiên 333,5 ha, trong đó đất nông nghiệp 160 ha. Toàn xã có 735 hộ gia đình với hơn 3.027 nhân khẩu được phân bổ trên 6 đơn vị xóm. Trong đó có 24 hộ dân là đồng bào theo đạo thiên chúa. Đời sống của người dân nơi đây chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp nên thu nhập thấp còn gặp nhiều khó khăn. Có dòng sông Lam, đường du lịch sinh thái ven sông Lam và đường 558 chạy qua nên tương đối thuận tiện cho việc giao thương buôn bán trao đổi hàng hóa và phát triển ngành nghề. Tuy vậy, đây cũng là nơi có địa bàn an ninh trật tự nhạy cảm, do đó Đảng ủy, Chính quyền địa phương tập trung lãnh đạo chỉ đạo huy động nguồn lực để mở mang ngành nghề phát triển kinh tế tăng thu nhập. Với tinh thần chịu khó, sự nổ lực phấn đấu của cán bộ và nhân dân toàn xã nên bộ mặt nông thôn xã Hưng Xá  đã có nhiều khởi sắc. Đời sống nhân dân từng bước được nâng cao; Tệ nạn xã hội được ngăn chặn và đẩy lùi; Nhân dân yên tâm lao động sản xuất. Trong bối cảnh đó công tác Dân số - KHHGĐ trên địa bàn xã Hưng Xá cũng đã từng bước gặt hái những thành công đáng ghi nhận nhờ được thừa hưởng những thuận lợi cơ bản, nhưng cũng phải đối mặt với những khó khăn nhất định.

II. Tình hình chính trị- kinh tế -xã hội

Về chính trị: Công tác Đảng, công tác chính trị là Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu nhiều năm liền, Chính quyền và các ban ngành liên quan đến Mặt trận luôn nằm trong tốp đầu của huyện Hưng Nguyên. Xây dựng chương trình Nông thôn mới, Hưng Xá đã tích cực đi đầu trong việc tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân và triển khai thực hiện một cách hiệu quả. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo huy động nguồn lực sớm hoàn thành các chỉ tiêu xây dựng Nông thôn mới.

Về lĩnh vực kinh tế: Sản xuất nông nghiệp cơ bản ổn định. Tìm kiếm việc làm và xuất khẩu lao động đã tạo được nguồn thu đáng kể trong tỷ trọng thu nhập, ngành nghề  phát triển như nghề nề, mộc dân dụng, cơ khí, vận tải, cưa xẻ gỗ, ốt quán, đặc biệt xã Hưng Xá có làng nghề bún bánh đã thu hút lực lượng lao động khá lớn. Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt khá cao bình quân giữa nhiệm kỳ 2010-2015 đạt 13 %. Thu nhập bình quân đầu người năm 2012 đạt 19,7 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh từ 12,1% năm 2011 xuống còn 9,7% năm 2012. Tổng giá trị sản xuất  năm 2012 đạt 59 tỷ đồng dự kiến năm 2013 đạt 61 tỷ đồng. Đặc biệt lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản nhiều hạng mục công trình dự án được triển khai như: Công trình nước sạch, kênh mương, trường học, đang được xây dựng. Đề án dồn điền đổi thửa theo chỉ thị số 08 của Ban Thường vụ Tỉnh Ủy, chỉ thị số 17 của Ban Thường vụ Huyện Ủy đã và đang được triển khai, được nhân dân đồng tình cao và bước đầu đã đem lại hiệu quả tốt.

Về lĩnh vực văn hóa xã hội: Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư được mọi người quan tâm thực hiện, kết quả bình xét gia đình văn hóa năm sau cao hơn năm trước. Từ 79,3 % Năm 2012 đạt 83 % trong đó hộ gia đình văn hóa tiêu biểu chiếm 25%;  95% hộ gia đình đăng ký cam kết thực hiện tốt đề án việc cưới, việc tang và lễ. Phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao được mọi người dân quan tâm.

Về lĩnh vực Quốc phòng- An ninh: An ninh chính trị trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Công tác An ninh - Quốc phòng được quan tâm đúng mực. Nhiệm vụ huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị -Tư tưởng cho lực lượng vũ trang được thực hiện đầy đủ và nghiêm túc. Công tác quản lý quân dự bị động viên và gọi quân nhân lên đường nhập ngũ hàng năm đều  hoàn thành chỉ tiêu trên giao.

III. Quá trình hình thành và phát triển của công tác Dân số-KHHGĐ

Xác định công tác Dân số - KHHGĐ có vai trò vô cùng quan trọng trong sự nghiệp phát tiển kinh tế - xã hội của địa phương, vì vậy đã được Đảng bộ và nhân dân đặc biệt quan tâm.

Trong 20 năm thực hiện công tác Dân số - KHHGĐ, Đảng ủy, HĐND, UBND và các ban ngành liên quan đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, quyết định và các văn bản quan trọng để chỉ đạo triển khai công tác Dân số - KHHGĐ trên địa bàn tỉnh như: Đảng ủy hàng năm ban hành các nghị quyết chuyên đề, 2 chỉ thị, 1 quyết định; HĐND xã ban hành 4 nghị quyết; UBND ban hành 6 quyết định, 2 chương trình hành động và nhiều kế hoạch, công văn khác để chỉ đạo.

Bên cạnh đó, xã đã tổ chức nhiều hội nghị triển khai cũng như tổng kết, sơ kết định kỳ đánh giá các chủ trương, chính sách, quy định về công tác Dân số - KHHGĐ. cụ thể hóa các văn bản của cấp trên đồng thời các ngành phối hợp với ban chỉ đạo thực hiện công tác Dân số-KHHGĐ để triển khai tuyên truyền vận động thực hiện công tác Dân số - KHHGĐ.

 * Chính sách khuyến khích, khen thưởng đối với các xóm,

+ Từ năm 2002 – 2012:  Các xóm 2 năm liền không có người sinh con thứ 3 trở lên được Chủ tịch UBND xã tặng giấy khen, kèm theo mức thưởng 2 trăm nghìn đồng.

+ Từ năm 2013: Được điều chỉnh bằng chính sách mới,  xóm 1 năm không có người sinh con thứ 3 trở lên được Chủ tịch UBND xã tặng giấy khen, kèm theo mức thưởng 2 trăm nghìn đồng.

- Hàng năm những người làm công tác dân số, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thì được Chủ tịch UBND xã tặng giấy khen kèm theo tiền thưởng theo quy định.

Bên cạnh chính sách khuyến khích, khen thưởng; xã đã nghiêm túc xử lý những trường hợp vi phạm chính sách Dân số - KHHGĐ theo quy định của các cấp đề ra.

Song song với công tác lãnh đạo, chỉ đạo, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục Pháp luật Dân số được đặc biệt quan tâm chú trọng và xác định là nhiệm vụ hàng đầu, đã tổ chức nhiều đợt hội nghị lớn, tổ chức tư vấn các nhóm nhỏ để học tập và tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các chỉ thị nghị quyết Pháp lệnh Dân số đến toàn bộ cán bộ nhân dân và hội viên các đoàn thể.

Thông qua việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục đặc biệt là tuyên truyền  Pháp lệnh Dân số,  nhận thức của các cấp uỷ Đảng, chính quyền đối với công tác Dân số - KHHGĐ được nâng lên; công tác Dân số - KHHGĐ đã được xem là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng; đưa vào mục tiêu, chỉ tiêu thực hiện nhiệm vụ Dân số - KHHGĐ vào trong chương trình phát triển kinh tế, xã hội để nêu cao tinh thần trách nhiệm và thái độ tích cực hơn trong chỉ đạo, lãnh đạo và đầu tư huy động các nguồn lực cho hoạt động Dân số - KHHGĐ.

Nhận thức của nhân dân về quyền lợi và nghĩa vụ thực hiện các quy định của chính sách Dân số - KHHGĐ được nâng lên. Do đó đã tạo được dư luận xã hội ủng hộ rộng rãi việc thực hiện chính sách Dân số - KHHGĐ; đã có sự chuyển biến trong nhận thức và hành động về hôn nhân và sinh đẻ của người dân, ngày càng có nhiều người kết hôn muộn, đẻ muộn, đẻ thưa, đẻ ít hơn để có điều kiện nuôi dạy con tốt. Mô hình quy mô gia đình nhỏ 1 hoặc 2 con ngày càng được chấp nhận và thực hiện tốt hơn.

 Sau 20 năm triển khai thực hiện công tác Dân số - KHHGĐ trên địa bàn xã Hưng Xá đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm từ 32 % (năm 1993) xuống còn 17,8 % (năm 2012); tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại từ 63,8% (năm 2003) tăng lên 86,8 % (năm 2012). Tỷ lệ phụ nữ bị bệnh phụ khoa và tỷ lệ nạo phá thai giảm dần. Tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng đã giảm đáng kể, từ 22,3% xuống còn 1,8 %. Các bà mẹ mang thai được chăm sóc tốt hơn, tỷ lệ chết mẹ và trẻ sơ sinh giảm dần. Tuổi thọ bình quân được nâng lên, các mô hình, đề án được triển khai những năm gần đây bước đầu phát huy hiệu quả. Các dịch vụ tư vấn, chăm sóc SKSS/KHHGĐ ngày càng đáp ứng kịp thời.

Tiếp nối những kinh nghiệm và thành công đó, xã nhà đã thành lập được 1 ban chỉ đạo thực hiện công tác Dân số-KHHGĐ bao gồm 13 đồng chí Chủ tịch UBND xã làm Trưởng ban, các thành viên là Trưởng các ban ngành đoàn thể cấp xã và 6 CTV của 6 xóm. Kết quả công tác Dân số - KHHGĐ giai đoạn 1993 - 2000 đã vượt các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng đã đề ra. Tổng tỷ suất sinh giảm nhanh từ 3,8 con (năm 1993) xuống 2,3 con (năm 2012). Quy mô dân số tăng từ 2.846 người năm 1993 lên 3.027 người năm 2013. Tốc độ gia tăng dân số nhanh đã cơ bản được kiềm chế.

IV. Quá trình hình thành tổ chức bộ máy của Ban chỉ đạo và mạng lưới cán bộ Dân số-KHHGĐ ở xã

Năm 1993 Ban Dân số - KHHGĐ xã Hưng Xá được thành lập theo Nghị Định số 42/CP, ngày 21/6/1993 của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn tổ chức bộ máy và lề lối làm việc của Uỷ ban Quốc gia Dân số và kế hoạch hóa gia đình. Do ông Nguyễn Văn Vinh- Chủ tịch UBND xã làm Trưởng Ban, bà Lê Thị Loan làm cán bộ chuyên trách Dân số - KHHGĐ, các ông, bà trưởng các ban ngành, đoàn thể có liên quan làm thành viên và mạng lưới cộng tác viên của 6 người/6 xóm

Đến năm 2002 thực hiện Nghị Định số 94/CP, ngày 11/11/2002 của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Uỷ ban Dân số, Gia đình & Trẻ em. Ban Dân số - KHHGĐ xã Hưng Xá được đổi thành Ban Dân số, Gia đình & Trẻ em. Đến cuối năm 2003 ông Ngô Xuân Cảnh- Chủ tịch UBND xã làm Trưởng Ban, bà Nguyễn Thị Thanh làm cán bộ chuyên trách Dân số - KHHGĐ  mạng lưới CTV đầy đủ mỗi xóm 1 người tổng số 6 người.

Và đến năm 2008 Ban Dân số, Gia đình & Trẻ em xã Hưng Xá được đổi thành Ban chỉ đạo thực hiện công tác Dân số - Kế hoạch hoá gia đình, theo Thông tư 05/2008/TT - BYT, ngày 14/5/2008 Về việc hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức bộ máy Dân số - KHHGĐ ở địa phương. Do ông Lê Xuân Quế- Chủ tịch UBND xã làm Trưởng ban, bà Nguyễn Thị Thanh làm chuyên trách Dân số - KHHGĐ và một đội ngũ Cộng tác viên 6 người phụ trách 6 xóm

Ban chỉ đạo thực hiện công tác Dân số - Kế hoạch hoá gia đình xã Hưng Xá do các thành viên thuyên chuyển công tác nên cũng có sự thay đổi. Từ năm 2011 ­đến ­nay, Ban chỉ đạo thực hiện công tác Dân số - KHHGĐ xã Hưng Xá gồm các ông bà sau:

TT	Họ và tên	Chức vụ	Nhiệm vụ
1	Lê Xuân Quế	Chủ tịch UBND xã	Trưởng ban
2	Lê Văn Khang	Trạm trưởng trạm y tế	Phó  ban
3	Nguyễn Thị Thanh	Chuyên trách DS-KHHGĐ	Phó ban trực
4	Lê Văn Khao	Cán bộ Tư pháp - Hộ Tịch	Ban viên
5	Trương Văn Phú	Chủ tịch Hội CCB	Ban viên
6	Lê Thị Hiên	Chủ tịch MTTQ	Ban viên
7	Lê Trường Thi	BTđoàn thanh niên	Ban viên
8	Lê Thúc Bá	CB Tài chính	Ban viên
9	Nguyễn Quang Tuyến	Văn phòng – Thống kê	Ban viên
10	Võ Văn Chiến	Trưởng công an	Ban viên
11	Nguyễn Văn Hùng	Chủ tịch Hội ND	Ban viên
12	Lê Thị Hằng	Chủ tịch Hội LH PN	Ban viên
13	Lê Văn Dũng	Cán bộ văn hóa	Ban viên

BCĐ thực hiện công tác Dân số KHHGĐ xã Hưng Xá

Cán bộ chuyên trách Dân số - Kế hoạch hoá gia đình qua các thời kỳ:

Năm 1993 đến cuối năm 2003 bà Lê Thị Loan

Năm 2004 Đến nay bà Nguyễn Thị Thanh

Xã Hưng Xá có 6 cộng tác viên phụ trách 6 xóm. Các cộng tác viên năng nổ nhiệt tình và đầy trách nhiệm được tập huấn nghiệp vụ và tập huấn bảng kiểm viên uống tránh thai và tham gia đầy đủ các lớp tập huấn do cấp trên tổ chức. Các cộng tác viên theo thời gian cũng có sự thay đổi

V. Thành tích khen thưởng

1, Thành tích khen thưởng của xã:

Năm 1998: Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xã Hưng Xá đã có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác Dân số -KHHGĐ

Năm 2000: Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xã Hưng Xá đã có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác Dân số -KHHGĐ

Năm 2004: Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xã Hưng Xá đã có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác Dân số - KHHGĐ

Năm 2008: Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen khen đã có nhiều thành tích trong công tác Dân số - KHHGĐ.

2, Thành tích khen thưởng của xóm :

Năm 1997:  Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xóm 3 đạt 2 năm liên tục xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Năm 1996:  Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xóm 4  đạt 2 năm liên tục xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Năm 2001:  Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xóm 4 đạt 2 năm liên tục xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Năm 2002:  Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xóm 1 đạt 2 năm liên tục xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Năm 2006: Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xóm 1 và xóm 2 đạt 2 năm liên tục xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Năm 2007: Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xóm 5 đạt 2 năm liên tục xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Năm 2009:  Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xóm 1 và xóm 2 đạt 2 năm liên tục xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Năm 2010:  Chủ tịch UBND Huyện Hưng Nguyên tặng giấy khen cho nhân dân và cán bộ xóm 3 đạt 2 năm liên tục xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Tóm lại:  Trong suốt những năm qua, xã Hưng Xá luôn duy trì  thực hiện tốt các mục tiêu Dân số ổn định, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đời sống của nhân dân từng bước được nâng lên. Cuộc sống của người dân nơi đây đang từng ngày thay đổi. Cho đến thời điểm hiện nay các công trình điện, đường, trường, trạm đã được xây dựng khang trang. Đảng bộ xã Hưng Xá nhiều năm liền được xếp loại trong sách vững mạnh tiêu biểu, chính quyền hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Cán bộ và nhân dân xã Hưng Xá đang trên đà phấn đấu xây dựng thành công chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, với những kết quả đạt được và hướng đi hiện nay, tin tưởng rằng Hưng xá sẽ giành được những thành tựu to lớn hơn nữa trong sự nghiệp phát triển Kinh tế- Xã hội, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của công tác Dân số-KHHGĐ, xứng đáng với truyền thống quê hương được Đảng nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân./.

Nguồn của BCĐ thực hiện công tác Dân số KHHGĐ xã Hưng Xá